Duurzame voedselproductie en integraal landgebruik vormen zijn voornaamste aanvliegroute. Daaromheen initieert en mobiliseert hij van alles en iedereen, koersend op regionale gebiedsontwikkeling.
Fransjan de Waard is sinds de verschijning van het Brundtland-rapport in 1987 bezig met het vormgeven van duurzaam landgebruik, en opereert vanaf 1993 als zelfstandige vanuit De Waard Eetbaar Landschap in de voorhoede van de voedseltransitie. De Waard Eetbaar Landschap is het voertuig van Fransjan de Waard voor het schaamteloos aanwakkeren van een waardevolle toekomst voor iedereen, via tekst, concept & organisatie in permacultuur, duurzaam groen & innovatie.
Vanuit zijn studie tropische bosbouw waren voedselbossen met hun diversiteit en ecologische robuustheid het ultieme referentiekader, en vormde ook de agroforestry een waardevolle belofte; zijn vroege kennismaking met de permacultuur voegde daar de ontwerpdimensie aan toe. In 1996 kwam hij met zijn boek Tuinen van Overvloed, permacultuur als inspiratie voor een duurzaam leven op Aarde, dat met twee heruitgaven het standaardwerk voor de permacultuur in het Nederlandse taalgebied werd.
In 2012 kreeg De Waard een Groen Lintje voor zijn inzet voor de stadslandbouw en voedseldemocratie. Baanbrekend was zijn inzet om ter inspiratie ’s werelds ‘meest innovatieve
boer’ Joel Salatin diverse malen naar Nederland te halen. Voor het Jaar van de Bodem in 2015 maakte hij de internationaal bekroonde film Bodemboeren, met als vervolg daarop Koolstofboeren. Hij woont in de zelfgebouwde ecologische Aardehuis-wijk in Olst, beheert daar de ParticiPerenBongerd, en werkt mee aan een regionaal voedselsysteem door opbouw van de Gebiedscoöperatie IJsseldal.
Fransjan de Waard is gelieerd aan:
- Bodemboeren/ Bekroonde documentaire Bodemboeren, en vervolg Koolstofboeren
- Voedsel Anders/ Landelijk grassroots netwerk voor voedseltransitie
- Stichting Eetbaar Olst-Wijhe / Lokale beweging voor eetbaar groen en biodiversiteit
- Green Deal Voedselbossen / Platform voor het creëren van randvoorwaarden voor voedselbosbouw
- Netwerk Natuurinclusieve Landbouw / Zet zich in voor verbinding en zichtbaarheid
- Boerenraad / Landelijk orgaan voor nieuw perspectief in de landbouw
- Gebiedscoöperatie IJsseldal / Regie door bewoners en ondernemers op integraal gebiedsbeheer
- Aardehuis/ Ecologische zelfbouwwijk in Olst – gasloos, natuurinclusief, eigen water, composttoiletten
Stichting Voedselbosbouw
Fransjan de Waard is mede-oprichter en bestuurslid van de Stichting Voedselbosbouw Nederland (VBNL). De ontwikkeling van een groot voedselbos in Almere Oosterwold, in het kader van het programma Nieuwe Natuur van de provincie Flevoland, vormde daar de directe aanleiding voor.
De stichting staat voor ontwikkeling en exploitatie van nieuwe en bestaande voedselbossen in Nederland ten behoeve van een duurzame voorziening in behoeften van de vruchtgebruikers van deze voedselbossen, zoals aan lekker en gezond lokaal voedsel, biodiversiteit en vitale natuur, koolstofbinding, waterberging, aantrekkelijk landschap en bewustwording. Het programma Duurzame Doorbraak Voedselbossen helpt boeren en anderen met landbouwgrond om agrarische voedselbossen vanaf 5 hectare te realiseren.
VBNL was trekker en ondertekenaar van de de Green Deal Voedselbossen. Daarin werken tientallen partijen samen aan de verdere ontwikkeling van de voedselbosbouw in Nederland.
Duurzame 100
Fransjan de Waard stond in 2018 op nummer 49 in de Duurzame 100 van het dagblad Trouw. De jury zei het volgende: “Hij zet zich al sinds 1990 in voor de transitie naar een duurzaam voedselsysteem, toch staat Fransjan de Waard dit jaar voor het eerst in de Duurzame 100. Hij is landbouwkundig ingenieur en gelieerd aan allerlei organisaties en stichtingen die zich inzetten voor een samenleving waarin we meer composteren, anders met ons voedsel omgaan en duurzame keuzes maken. Vanuit zijn eenmanszaak De Waard Eetbaar Landschap praat hij in het hele land mee over deze onderwerpen en zit hij aan tafel bij beleidsmakers.”
