Prof. dr. ing. Jan Willem Erisman is hoogleraar Milieu en Duurzaamheid bij het Centrum voor Milieuwetenschappen aan de universiteit Leiden. Tot halverwege 2020 was hij directeur-bestuurder van het Louis Bolk Instituut, een instituut dat internationaal advies geeft over en onderzoek doet naar duurzame landbouw, voeding en gezondheidszorg.
Het is de ambitie van Jan Willem Erisman om bij te dragen aan een duurzame ontwikkeling van onze samenleving. Dit heeft hij gedaan door een carrière te ontwikkelen in de wetenschap, (kennis) management en de commercialisering van technologie, alle ingrediënten die nodig zijn om deze ambitie waar te maken. Hij benadert dit met een systeemvisie en hij werkt via participatieve benaderingen aan praktische oplossingen voor urgente maatschappelijke vraagstukken zoals duurzame landbouw, voedsel en gezondheid, energie en natuurbehoud. Zijn onderzoek is gericht op milieuwetenschappen, klimaat, biodiversiteit, natuurbehoud, energietransitie, voedselproductie en duurzaamheid van hulpbronnengebruik en circulariteit. Centraal hierbinnen staat de stikstofproblematiek die een op feiten gebaseerde multidisciplinaire aanpak vergt.
Verduurzamen van de landbouw
Jan Willem Erisman kwam in 2017 nieuw ‘binnen’ in de Duurzame 100 van het dagblad Trouw en in 2018 steeg hij naar plek 41. Trouw zegt hierover: “Zijn inspanningen om de landbouw te verduurzamen en de schadelijke effecten van stikstof terug te dringen, blijken aan te slaan: niet alleen overheden en natuurbeherende organisaties, maar ook agrarische ondernemers en agrofoodbedrijven onderschrijven de visie van Erisman dat de toekomst van Nederlandse landbouw gebaat is bij natuurinclusieve landbouw. Een echt duurzame landbouw is volgens Erisman natuurinclusief: goed voor de boer en goed voor de aarde.
Zo heeft Erisman het Conceptueel kader Biodiversiteit ontwikkeld dat gebruikt wordt om natuurinclusieve landbouw praktisch toe te passen op agrarisch bedrijven en in landschappelijke gebieden. Dit kader is ook gebruikt bij de Biodiversiteitsmonitor van FrieslandCampina, Rabobank en WereldNatuurfonds, een initiatief om biodiversiteit in de melkveehouderij te versterken. Zeven melkveehouders op Schiermonnikoog maken alvast gebruik van die methode, ook in de Krimpenerwaard en landbouwgebieden rond Natura2000 gebieden wordt de methode gebruikt.
Neem de grond als uitgangspunt
In een opiniestuk in de Volkskrant (5 december 2017) schreef Erisman samen met Louis Bolk collega Sjef Staps een belangrijke boodschap over de bodem als uitgangspunt voor het ruimtelijk-ordening beleid. Lees het volledige artikel. Samengevat stellen zij voor om bij het landbouwbeleid en de transitie naar een duurzaam landbouw- en voedselsysteem uit te gaan van de Sustainable Development Goals van de VN. Daarbij is een integrale visie het uitgangspunt. Om dat concreet te maken voor Nederland stellen we als hoofddoel volledige grondgebondenheid in 2050.
Dat betekent de bodem nemen als uitgangspunt voor het ruimtelijke ordening-beleid, zodat er optimale weerbaarheid komt voor klimaateffecten. De bodemkwaliteit mag in ieder geval niet achteruitgaan. Voer voor dieren en voedsel voor mensen komen uit de regio. Alle productie is klimaatneutraal en de lucht- en waterkwaliteit zijn gewaarborgd. Kwaliteit en omvang van het landschap en biodiversiteit zijn beschermd. Dierenwelzijn is gegarandeerd. Hóe die doelen bereikt kunnen worden, is vervolgens een ander vraagstuk. Dat kan via verschillende wegen waar verschillende groeperingen zich voor inzetten. Dat zou bijvoorbeeld natuurinclusieve landbouw kunnen zijn, biologische landbouw, precisielandbouw en ook hoog-technologische voedselproductie. Een combinatie hiervan leidt tot een uitwisseling van kennis en tot het gezamenlijk werken aan de geformuleerde kwaliteitsdoelen.
Meer over Jan Willem Erisman
Op de website van het Louis Bolk Instituut en CML zijn alle (wetenschappelijke) publicaties van Jan-Willem Erisman te vinden evenals op janwillemerisman.com. Onderstaand is een aantal artikelen genoemd:
- Erisman, J.W. 2018. Op Schier start onze melkrevolutie. Dagblad van het Noorden. 26 mei 2018, p. 14.
- Erisman, J.W., N. Oerlemans, B.J. Koks. 2016. Werken aan een natuurinclusieve landbouw of aan een landbouwinclusieve natuur. Friesch Dagblad. 7 mei 2016.
- Janssen, C., J.W. Erisman. 2016. Terug naar de bodem: Interview met Jan Willem Erisman in de Volkskrant: Groene landbouw: Biodiversiteit als beste basis voor het boerenbedrijf. 16 april 2016.
