‘De rol van bodem is eigenlijk wel heel belangrijk. Internationaal wordt de bodem gezien als een belangrijk middel om een fors aantal doelen te halen. Van de 17 Sustainable Development Goals (SDGs) zijn er 10 of 11 afhankelijk van de bodem. Niet iedereen realiseert zich dat in Nederland’ Margot de Cleen in een vraaggesprek over de Sustainable Development Goals.
De 17 ‘Sustainable Development Goals’ (SDGs) richten zich onder meer op het verduurzamen van de economie, het aanpakken van klimaatverandering en het uitbannen van armoede. In 2015 stelden 193 regeringsleiders tijdens een top van de Verenigde Naties de wereldwijde Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen vast. De werelddoelen zijn meetbaar en moeten in 2030 zijn bereikt. En een gezonde bodem speelt daarin een cruciale rol.
Tijdens de bijeenkomst van het Platform Bodembeheer van vrijdagmiddag 18 mei 2018 spreken we hierover.
Over Co Molenaar en Margot de Cleen
Co Molenaar en Margot de Cleen van Rijkswaterstaat/Bodem+ hebben een belangrijke rol om bekendheid te geven over de SDGs én over de rol van de bodem. Ze staan daarover in contact met de nationaal SDG-coördinator (Hugo von Meijenfeldt), de SDG-coördinatoren binnen ministeries en met de directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving die wereldwijd de mate van bodemdegradatie meet.
Het vraaggesprek
Co, waarom zijn de SDGs zo belangrijk?
Het zijn internationale afspraken en de lidstaten hebben afgesproken ze ook echt te halen. Voorheen waren de milleniumgoals er vooral voor de armere landen, maar de SDGs gelden voor alle ondertekenaars. Nederland heeft zich dus gecommiteerd aan het halen van de SDGs voor 2030. Voor dit soort afspraken is 2030 al snel heel dichtbij.
Het frapante is dat dit signaal in het bedrijfsleven al is opgepakt en bij de overheid nog wat minder. Zowel grote als minder grote partijen afficieren zich met het halen van SDGs. De overheid blijft nog daarbij wat achter, alhoewel ook daar goede voorbeelden te vinden zijn.
Margot, wat is de rol van de bodem?
Die is eigenlijk wel heel belangrijk. Internationaal wordt de bodem gezien als een belangrijk middel om een fors aantal doelen te halen. Van de 17 SDGs zijn er 10 of 11 afhankelijk van de bodem. Niet iedereen realiseert zich dat in Nederland. Dat veranderde toen we eind 2017 een bijeenkomst met directeuren binnen meerdere ministeries en rijksinstituten en bodemambassadeurs organiseerden. Daar liet directeur Hans Mommaas van het Planbureau Leefomgeving zien dat de bodem wereldwijd degradeert, terwijl een omslag naar verbetering van bodems cruciaal is. Daar schrok men van. Sinds die tijd spreken we wekelijks met ministeries en decentrale overheden over wat intussen ‘de satéprikker bodem/ondergrond door alle beleidsvelden heen’ is gaan heten.
Het is ook niet zo gek dat in SDG-doel 15.3 internationale afspraken zijn gemaakt over bodemverbetering. Voor geen enkel ander thema is dat gedaan, maar wel voor de bodem! Het heeft ook doorgewerkt naar bijvoorbeeld het Parijse klimaatakkoord en de 4-promile-afspraak (koolstofvastlegging in de bodem waardoor ecosystemen robuuster worden).
Wat merken gemeenten en provincies hiervan volgens jullie?
De Verenigde Naties hebben weliswaar internationale afspraken gemaakt, maar het is nadrukkelijk de bedoeling dat de uitvoering van onderaf plaatsvindt. Ze wil graag dat regio’s duurzaamheid invulling geven.
In Nederland is een aanpak van werken aan bodemverbetering geen overbodige luxe. Ongemerkt hebben veel regio’s last van bodemdegradatie. Denk aan de veenbodems, waar de bodem blijft dalen. Of de landbouwgronden die door intenieve landbouw verschralen en waar nog steeds veel chemische middelen worden toegepast. Bodemverontreiniging is natuurlijk ook een vorm van bodemdegradatie. Op de bijeenkomst van eind 2017 heeft bodemambassadeur Willem Ferwerda zijn werk in het buitenland laten zien, waarin wordt gewerkt aan een goede ecologische basis in bodemgedegradeerde gebieden. Het wordt daar gezien als een opstap voor nieuwe samenlevingen en economiën. Inmiddels past Willem deze werkwijze ook in Nederlandse regio’s toe.
Bijeenkomst Platform Bodembeheer
We gaan op 18 mei op de bijeenkomst Platform Bodembeheer ‘Een robuuste basis onder de Sustainable Development Goals’ graag het gesprek aan over de SDGs en bodem. Hoe kunnen wij de satéprikker bodem voor elkaar krijgen dankzij de SDGs, iets wat wij eigenlijk al heel lang willen. Wat kunnen wij en kunnen jullie doen? Hebben we de juiste instrumenten? Ik hoop van harte op een goed gesprek!
verslag van de bijeenkomst (pdf, 82 kB)
